Savurma Döküm
Savurma döküm işleminde erimiş olan metal; bir eksen etrafında döndürülmekte olan kalıplar içerisine dökülerek biçime girmesi sağlanmaktadır. Merkezkaç kuvvetlerinden meydana gelen basınç ile metalin kalıp cidarına homojen bir şekilde dağılmasını ve parçanın dışının mevcut kalıbın iç şeklini almasını sağlamaktadır. Meydana çıkan yüksek merkezkaç kuvveti ile dökülmekte olan sıvı, metalde bulunmakta olan düşük yoğunluk özelliğine sahip kum ve cüruf tanecikleri, metal olmayan kalıntılar ve gazlar ile dönme eksenine doğru sürüklenmektedir. Yapılan bu işlem ile parça yüzeyinin gözeneksiz bir şekilde temiz ve ince taneli olarak ortaya çıkmasını sağlamaktadır.
Toplamda üç çeşit döküm işlemi vardır. Bunlar; gerçek savurma yöntemi ile döküm, yarı savurma yöntemi ile döküm ve savurmalı döküm şeklindedir. Gerçek savurma yöntemi ile yapılan dökümleri incelemek gerekir ise; içte bulunan boşluklar maça kullanılmadan elde edilebilmektedir. Yapılan bu yöntem boru üretiminde de çok fazla kullanılmaktadır.
Kalıp içine dökülen eriyiğinin miktarını ayarlayarak, parçanın istenilen kalınlık veya inceliğe kavuşması sağlanmaktadır.
Dönme ekseni ise yatay ya da düşey açıya sahiptir. Eğer dökülmesi gereken parçanın sayısı az miktarda ise o zaman kalıpların kum esaslı olan malzemelerden yapılması gerekmektedir. Seri üretimlerde ise su ile birlikte soğutulması sağlanan metal kalıpların kullanılması gerekmektedir. Aynı şekilde dönme ekseninin de yatay ya da düşey bir şekilde olması gerekir. Ayrıca ortaya çıkacak olan ürünün boyunu da isteğinize göre ayarlamanız için yapmanız gereke şey ise; kalıbı ve tekerlekleri büyütmek olacaktır.
Yarı savurma döküm olarak adlandırılan işlem ise iç boşluğa sahip olmayan tekerlek ve dişli olan taslaklar gibi parçaların mevcut olduğu üretimlerde kullanılmaktadır. Çoğunlukla düşey olarak ayarlanan dönme eksini bir yandan da parçaların dönel simetri ekseni olarak, kalıpların birkaç parça olarak üst üste dökülmesine ortam sağlayacak şekilde düzenlenmektedir. Ortaya çıkacak olan tüm bu kalıplar; yaş kum, kuru kum, metal ya da diğer uygun malzemelerden meydana gelmektedir. Cüruf, oksit ve kum gibi pislikler mekanizmanın orta bölümünde toplanmaktadır. Ortaya çıkan bu durum yoğunluk farkı sayesinde meydana gelmektedir. Yoğunluk seviyesi fazla olan maddeler dışarı çıkarken, az olan maddeler ise mekanizmanın orta kısmında toplanmaktadır. Savurmalı döküm işleminde ise parçalara ait olan kalıp boşluklarının kalıbın dönme ekseninin dışına yerleştirilmiş olması bu döküm işleminin özelliği arasında yer almaktadır.
Metal madde, aynı zamanda dönme ekseni olan düşey olan bir yolluktan beslenerek, yatay olan yolluklardan geçerek kalıp boşluğuna ulaşması sağlanmaktadır. Savurma döküm işleminin de birçok artısı bulunmaktadır. Boruların ve bunun gibi parçaların maça kullanılmadan dökülmesi sağlanmaktadır. Gözeneksiz yapısı ve temiz bir içyapısı sayesinde elde edilmiş olduğundan dolayı, bu yöntem ile dökülmüş olan malzemelerin mekanik olarak özellikleri diğer yapılan yöntemlerden çok daha üstün olması da artı yönlerden biridir. Parça için toleransları dardır ve yüzeyleri oldukça kaliteli bir şekilde hazırlanmıştır.
Yolluk sisteminin olmamasından dolayı hurdaya atılmış olan malzemeler oldukça az bir miktardadır. Kalıbın ince olan cidarlı bölümleri ise kolay bir şekilde dolmaktadır. Erimiş olan metal maddenin besleme hızının yüksek olmasından dolayı da döküm sıcaklığını düşük seçebilmeniz mümkün olacaktır. Tabi ki bu avantajlı sistemin artılarının yanı sıra bazı eksi yönleri de bulunmaktadır. Savurmalı döküm işleminin eksi yönlerine bakmak gerekirse ilk olarak karşımıza çıkan; dökülmekte olan parçalarının biçimlerinin sınırlı olmasıdır. Maddi açıdan da eksik bir yönü vardır. Çünkü döküm makinesi için yüksek miktarda bir yatırım yapmanız gerektirmektedir.
Savurma Döküm
Kaynak:malzemebilimi.net
